Theo “vết xe đổ” của Philippines?
Vận động sản xuất và lắp ráp xe trong nước đã từng được kỳ vọng khá lớn. Bởi theo đưa ra quyết định số 1168/QĐ-Ttg ngày 16/7/2014 phê duyệt chiến lược công nghiệp ô tô nước ta đến năm 2025, đã đặt mục tiêu: năm 2020, xe sản xuất trong nước là 227.500 chiếc, trong những số đó xe đến 9 chỗ đạt 114.000 chiếc, xe tải đạt gần 100.000 chiếc…
Bạn quan tâm đến : Giá xe tải veam vui lòng liên hệ Công ty TNHH MTV Sài Gòn Phương Nam
Công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ gặp khó
“Về mặt doanh thu và lợi nhuận tôi cho rằng VEAM rất có thể bị ảnh hưởng nhưng rất ít vì đã có những đối sách nhất định. Nhưng theo tôi ngành công nghiệp ô tô nói chung của đất nước thực sự sẽ gặp khó khăn”, ông Trần Ngọc Hà – Tổng Giám đốc VEAM.
Trong khi thực tế, hiện tổng năng lực sản xuất, lắp ráp ô tô đạt khoảng 500.000 xe/năm. 12 hãng có Hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước (Toyota, Hyundai, Kia, Mazda, Honda, Chevrolet, Ford, Mitsubishi, Nissan, Suzuki, Isuzu, Mercedes-Benz) đã phân phối khoảng 70% nhu cầu xe trong nước.
Rõ rệt, so với con số kim chỉ nam đặt ra, ngành công nghiệp ô tô đã phần nào đáp ứng được kim chỉ nam cải tiến và phát triển. Thế nhưng, tại sao vẫn còn không ít ý kiến lo lắng cho nền công nghiệp ô tô trước giờ “G” thuế suất thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN về 0%?
Phải chăng do có nhiều ý kiến thấp thỏm rằng, nền công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ đi theo “vết xe đổ” của Philippines (hầu hết các nhà máy và lắp ráp ô tô đều đã đóng cửa tại Philippines khi thuế suất về 0%)?
Câu chuyện của tổ quốc trong khối là 1 trong những bài học quá lớn đối với các nhà sản xuất và giới hoạch định cơ chế công nghiệp ô tô Việt Nam. thế nên, các liên doanh sản xuất, các chuyên gia trong ngành ở VN đều có những dự báo, động thái để chủ động đối mặt với những ảnh hưởng rất có khả năng gây ra trong nửa năm tới.
Xung quanh vấn đề này, trao đổi với PLVN, ông Trần Ngọc Hà – Tổng Giám đốc Tổng Công ty Máy động lực và Máy máy nông nghiệp trồng trọt Việt Nam (VEAM) cho hay, doanh số của VEAM sẽ không bị ảnh hưởng đôi lúc thuế suất về 0% nhưng nền công nghiệp ô tô Việt Nam chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng lớn, bởi ngành này đòi hỏi thời gian phát triển rất dài.
Trong thời gian phát triển, tất cả các nước đều có những cơ chế để bảo hộ. Chỉ sau khi ngành ô tô phát triển qua một ngưỡng nhất định rồi mới mở rộng thị phần, hội nhập và tham gia vào khoanh vùng kinh tế tự do thoải mái. “Nhưng thực tế tại Việt Nam, thời điểm bảo hộ quá ngắn” – ông Hà nói.
Theo ông Hà, để ứng phó với thuế suất về 0%, trước mắt, VEAM sẽ cùng các liên doanh ô tô của mình cơ cấu lại sản phẩm, lựa chọn những dòng xe có sản lượng lớn để tiếp tục sản xuất, thu gọn các dòng xe sản lượng nhỏ. “đời xe có sản lượng lớn sẽ không chỉ hướng vào thị trường VN nữa mà cũng đặt vụ việc xuất khẩu” – lời Tổng Giám đốc VEAM.
10 năm nữa đạt hàm lượng “nội địa hóa”?
Để hướng đến các dòng xe “made in Vietnam” rất có khả năng xuất khẩu sang các nước ASEAN, “Tổng” này đã có khá nhiều kế hoạch cải tiến và phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô để phục vụ mục tiêu nội địa hóa 40%.
Nhưng thực tế, CEO của VEAM có vẻ ngần ngại khi dùng cụm từ “nội địa hóa”, bởi lý do sản lượng của mỗi loại xe rất thấp, trong khi đầu tư sản xuất công nghiệp hỗ trợ để sản xuất các linh kiện phụ tùng ô tô thì rất lớn.
“Nếu chỉ sản xuất để đạt được phương châm nội địa hóa thì không bao giờ đem lại kết quả kinh tế” – ông Hà khẳng định. Với cách nhìn này, dường như con đường “nội địa hóa” của Việt Nam vẫn còn khá xa vời… mặc dù, VEAM vẫn đang mỗi bước cố gắng để nội địa hóa sản phẩm bằng các chiến lược đầu tư các trang thiết bị, chuyển dần sang các mảng công nghiệp hỗ trợ ô tô.
Ông Hà tiết lộ thêm: “Nhiều nhà máy đã đầu tư nhiều dây chuyền mới, hiện đại như ở Công ty Diesel Sông Công đang nghiên cứu các dây chuyền rèn đúc mới, đây rất có thể gọi là dây chuyền hiện đại nhất bây giờ. Hiện, VEAM đã đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng cho xí nghiệp sản xuất máy kéo 4 bánh. Ngoài việc sản xuất máy kéo sẽ sản xuất được các linh kiện phụ tùng khác để tham gia vào việc phát triển công nghiệp hỗ trợ ô tô”.
Theo đó, để có khả năng phát triển được ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô cá nhân phải mất khoảng từ 10 năm trở lên. Cùng với khoảng thời gian này, phương châm lớn nhất của VEAM là giành được hàm lượng ASEAN (nội địa hóa 40%) thì mới thực sự tham gia được vào thị trường tự do. bây giờ, tỉ lệ nội địa hóa của VEAM mới ở mức trên 20%.
Trả lời câu hỏi liệu Chính phủ có chính sách gì để đảm bảo khi thuế suất về 0%, xe nhập vẫn giữ nguyên giá, tránh ảnh hưởng đến sự việc tiêu thụ các loại xe sản xuất lắp ráp trong nước, ông Hà cho rằng, có khả năng sẽ tăng thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc đánh vào các loại phí như phí mua ô tô trong thành phố (mà biểu hiện manh nha chính là việc đóng phí trước bạ ở thành phố cao hơn các địa phương khác) hoặc bán quyền mua ô tô như Singapore đã làm?