Câu chuyện về rác thải sinh hoạt và cách xử lý của nó là một mối quan tâm không chỉ xảy ra ở nơi thành thị mà cả những thôn quê ở Việt Nam cũng rất đáng lo ngại. Chúng gây ra nhiều nan giải mà không có lối thoát. Nếu không có các biện pháp quyết liệt, e rằng chúng ta tự làm tổn hại đến môi trường sống của chính mình.
>>> Rủi ro sức khỏe khi sống ở chung cư vì thiếu khí sạch
Đối với Thủ đô Hà Nội, đã có thời gian thành phố triển khai vận động nhân dân thực hiện phân loại rác và rồi tự rác “vô cơ” và “hữu cơ”. Sau một thời gian, mô hình thử nghiệm này đã hoàn toàn bị phá sản. Theo giám đốc một doanh nghiệp xử lý chất thải thuộc Công ty Cổ phần Urenco Hà Nội, nguyên nhân chính của thất bại là do ý thức của người dân rất kém.
Theo điều tra thực tế cho thấy rằng 90% trong những nguyên nhân của sự thất bại là do ý thức, chứ không phải là do kinh phí đầu tư tốn kém. Đây cũng chính là nỗi buồn về lối ứng xử với môi trường sống của chính chúng ta. Việc Hà Nội triển khai thực hiện các ý tưởng “Năm trật tự và văn minh đô thị” cũng gặp rất nhiều khó khăn, bao gồm cả việc xử lý rác thải.
>>> van ban quy pham phap luat moi truong
Trong những tuần gần đây, cả 2 vị Bí thư Đảng ủy của Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đều có những phát ngôn hoặc hành động về trách nhiệm của cộng đồng đối với vấn đề rác thải. Tất cả đều mang một thông điệp cảnh báo rác là mối đe dọa môi trường ở 2đô thị loại đặc biệt của đất nước.
“Tới nơi nào cũng có rác, lãnh đạo thì ông nào cũng luôn luôn đi qua, nhưng không làm bất cứ điều gì.” Đó là một trong những nhận xét rất đáng chú ý của Bí thư Hà Nội Hoàng Trung Hải trong chuyến đi làm việc tại Ba Vì ngày 23/2 gần đây.
Nó cũng không phải là chuyện bất thường của người Hà Nội mà đó là câu chuyện “muôn năm cũ” của đất nước. Để xây dựng một lối sống tích cực hơn trong việc đối phó với rác thải thực sự không quá khó khăn. Nếu chính quyền các cấp kiên quyết, từ giáo dục trong các trường học, trong văn phòng, trong khu dân cư. Giáo dục cho trẻ, đề cao ý thức của người lớn thì không lý nào không thành công.
Điều này đã được chứng minh bằng kết quả của Hội An thời ông Nguyễn Thế còn đương nhiệm chức Bí thu, chủ tịch. Chính ông Nguyễn Sự đã chỉ đạo quyết liệt người dân Cù Lao Chàm nói không với túi nhựa và 100% gia đình phải có nhà vệ sinh. Một điều bình thường đối với nhiều nơi khác, nhưng 20 năm trước đây, tại thị trấn Hội An, trong Cù Lao Chăm, đó là không thể tưởng tượng được. Tuy nhiên, ông ấy đã làm được. Có những trường hợp quá hạn, từ chối làm nhà vệ sinh, ông Nguyễn Sự trực tiếp “ép” cho bằng được. Dần dần, người dân ở đây cảm thấy nếp sống văn minh, vệ sinh môi trường là không thể thiếu với bản thân họ.
Một điểm xử lý thành công là khu di tích Yên Tử (Quảng Ninh). So với trước đây, Yên Tử ngày nay khác xưa một trời một vực.
Nếu trước đây, những cuộc hành hương về nơi chốn thiêng liêng này người dân phải “giải quyết nỗi buồn” tự do trong rừng. Nhưng bây giờ, vệ sinh tốt và văn minh hơn đã nhân lên bội phần.
Theo ông Lê Tiến Dũng – Trưởng phòng di tích và rừng quốc gia Yên Tử, cùng với các quy định, Hội đồng quản trị đã treo banzon trên đường đi với những câu như: “Vứt rác bừa bãi/Ngàn vái bằng không!” Hoặc “Nhặt rác trên đường /Trời thương Phật độ “và” Đường lên chùa Đồng / Nói không với rác! ” để nhắc nhở du khách và bố trí các thùng rác tại các điểm lên, xuống.
Vì vậy để thấy, nhiều khi ý thức con người cũng phụ thuộc vào bối cảnh xung quanh. Nếu đã có một chút rác rơi xuống, những người khác sẽ vô tư vứt theo như một domino vô thức. Khi không có ai ném ra, nó sẽ rất khác nhau, đặc biệt là trong các khẩu hiệu liên tục dán trên cây cối, cột điện của di tích …
Thói quen xấu khi ném, xả rác đôi khi cũng từ những kẻ vô tâm, coi thường cảnh quan môi trường. Một năm trước, tôi đã chứng kiến cảnh rác ngập chùa Phúc Khánh (Hà Nội) sau đêm tổ chức lễ cầu an (14 tháng 1) mà thấy vô cùng bức bách. Nhiều tờ báo lót ngồi và chất thải thực phẩm lại bị ném vô tư sau khi ngồi hàng giờ cầu nguyện cho một cuộc sống tốt đẹp. Không lẽ, lòng tôn kính những nơi thiêng liêng của họ như vậy sao?
Để có được những suy nghĩ đúng và bằng cách đúng, luôn luôn tôn trọng môi trường sống, mỗi người chúng ta không thể xem nhẹ và không vô tình khi ứng xử với nó. Nếu làm gì ngược đãi với thiên nhiên, thì chính chúng ta sẽ phải gánh chịu những hậu quả tiêu cực mà biến đổi khí hậu cũng là do hành vi của con người gây nên.
Xem thêm: rao vặt