Bạn khó có thể bỏ qua những đặc sản ở đây bởi dân tộc chế biến khi quý khách đến thăm khu vực này.
Gỏi lá
Bạn đến Kon Tum mà không ăn gỏi lá thì cũng coi như là chưa đến. Đúng như tên của nó, món này toàn bộ đều là … lá. Chỉ có một món ăn mà trình bày kín đĩa, bởi nếu làm đúng theo tên gọi “gỏi lá” thì phải có đến 40-50 loại, từ các loại rau quen thuộc như lá bắp cải, tía tô, đinh lăng, lá sung, lá mơ, củ hành tây, húng quế … đến những lá nhỏ xuất hiện trong các bữa ăn như lá xoài, lá ổi, lá cà chua, lá chùm ruột, ngũ gia bì … và rất nhiều lá rất riêng của Tây Nguyên mà nhiều người không biết tất cả các tên.
Giữa “mâm bánh lá” là đĩa thức ăn để ăn kèm. Thịt ba chỉ luộc, thái lát để các có vị chất béo và thịt vừa đủ, không quá mỏng. Vài lát cá chép, tôm luộc, da heo. Đặc biệt với nguyên đĩa tiêu nguyên hạt, hạt muối. Điều đặc biệt và kỳ công nhất của món này là nước chấm được làm từ gạo nếp, tôm khô, thịt xông khói, mè, sa tế.
Thưởng thức món ăn này cũng cần phải kiểu cách, không vội vàng “tống” tất cả các lá mà phải tuân thủ các thủ tục. Đầu tiên, lấy lá cải hay lá mơ làm lá cuốn, sau đó thêm lá chua và vài lá khác tùy theo khẩu vị ăn uống, cuốn thành hình một cái phễu nhỏ, để những miếng thịt luộc, tôm, da heo … vào “phễu” chắc chắn phải thêm muối và hạt tiêu, một chút nước sốt. Mỗi lần cuốn lá là các loại lá khác nhau, tạo ra hương vị khác nhau, lá xoài đôi khi chua, khi thì lại bùi bùi, chan chát lá ổi.
Thịt bê nướng
Thịt bê nướng là món ngon độc đáo thứ hai ở Kom Tum. Thịt bê mềm và ngọt, thịt nướng trên than rải đều sau đó bỏ muối và ớt vào. Với vị ngọt của thịt, mặn của muối, quyến rũ và một chút cay cay của miếng ớt tươi, một chút cay của lá húng lủi, một chút chan chát của chuối non làm cho món ăn trên cả tuyệt vời. Ở đây người Kontum không cắt thịt mỏng như các cửa hàng ở Sài Gòn mà cắt thật dày, nhưng vẫn còn thịt ngọt mềm, da giòn.
Heo Măng Đen quay
Heo Măng Đen được chăn nuôi (heo rấy) bởi các dân tộc bản địa. Lợn được nuôi bằng thức ăn tự nhiên của núi rừng nên thịt săn chắc, ngọt và rất bổ dưỡng. Con trưởng thành to nhất cũng chưa đầy 20kg. Lợn được làm lông sạch, mổ lấy nội tạng; sau đó ướp gia vị là những thành phần được lấy từ các ngọn núi Măng Đen như ủ nén, gốc mùi, sả, ớt. Thịt lợn nướng trên than đều lửa cho đến khi da vàng giòn, tỏa ra hương thơm.
Gỏi cá kiến vàng
Đến Huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum nơi sinh sống của dân tộc Ro Mam bạn phải thưởng thức các món ăn gỏi cá kiến vàng độc và lạ. Món ăn này mới nghe nhiều người sẽ cảm thấy sợ hãi, nhưng khi ăn rồi thì họ lại muốn ăn nữa và muốn ăn nữa mãi.
Bắt cá ở suối loại vừa phải, khoảng bằng ba ngón tay, mang về làm sạch, thái nhỏ, ép cho nước cạn để bớt mùi tanh. Kiến vàng chọn ổ kiến chọn nhỏ, cũng mang trứng về nghiền nát để một bên. Lấy muối hột, ớt xanh, hạt tiêu rừng trộn chung với cá kiền vàng, thêm một chút thính gạo bột gạo rang cháy xém, dậy mùi. Khi ăn lấy lá cây sung cuộn lên vừa miệng và tận hưởng vị ngọt của cá suối được trộn lẫn trong chất béo của kiến non, vị cay sẽ của ớt nhỏ, hạt tiêu, tạo ra hương vị tuyệt vời.
Xôi măng
Chỉ cần nấu chín gạo nếp là ra món xôi quen thuộc, kết hợp khéo léo với măng, nhưng đã trở thành món ăn sáng quen thuộc đối với mỗi người ở Kon Tum.
Làm món xôi măng này khá đơn giản và hầu như không cầu kỳ gì hết. Măng tươi sau khi được đào ra khỏi rừng thì lột vỏ ngoài, rửa sạch và cắt thành miếng vừa ăn. Thông qua giai đoạn sơ chế để khử mùi ngái, măng được đem xào qua với gia vị áp chảo để trở nên đậm đà hơn. Chọn gạo nếp ngon ngâm trong nước muối pha loãng có pha thêm bột nghệ cho màu khoảng 8 giờ thì mang ra đồ chín.
Nét đặc trưng riêng trong sự quyến rũ của màu hơi vàng với măng rừng tươi, đặt trên bát xôi vàng màu nghệ tây, xôi măng hấp dẫn người qua đường bởi cả mùi thơm đặc biệt, làm cho nhiều người trong số họ nán lại chỉ để mua gói xôi trong thời gian đi làm. Vô tình trở thành món ngon níu chân người một lần qua phố núi Tây Nguyên.
>>> Những món ngon miền Tây dù ăn no nhưng vẫn thèm
Dế chiên
Đến Kon Tum bạn sẽ có một cơ hội thưởng thức món đặc sản dế chiên để cảm nhận hương vị thơm, bùi thịt, đậm đà mà không ngấy. Món ăn từ dế này khá xa lạ với những người ở miền đồng bằng, nhưng với người dân tộc thiểu số ở Kon Tum, các món ăn chế biến từ dế đã trở thành rất quen thuộc, rất được yêu thích. Có rất nhiều loại dế như dế gạo, dế than, dế lửa … nhưng để nấu ăn, chỉ có dế cơm mới ngon.
Để có một đĩa dế chiên thơm ngon cần phải đi qua các giai đoạn khác nhau của chế biến. Dế đầu tiên bắt đầu được rửa sạch, để ráo nước, sau đó chiên trong dầu đun sôi. Bằng cách đó các bộ phận như chân, đầu … dế trở nên giòn, trong khi cơ thể dế không bị mất hương vị béo vốn có. Tiếp theo, để món ăn dế thêm hương vị, ta nêm gia vị, thêm ớt, lá chanh, sả băm nhỏ rồi bỏ toàn bộ vào rang. Khi cho gia vị vào rang phải cho thật nhanh để lá chanh không bị mất màu xanh.
Thịt nhím
Dân tộc Brâu có nhiều món ăn chế biến với rau rừng, thịt động vật như lợn rừng, thịt dúi, chuột đồng …. Trong đó có các món ăn từ nhím vừa lành mạnh, phong phú và ngon, mà còn dễ chế biến.
Thịt nhím có vị ngọt, tính lạnh có hiệu lực bổ dưỡng, nhuận trường, có thể được chế biến thành các món ăn hấp dẫn. Nhím nướng than hồng, nhím nhồi ống tre, nhím bột bắp súp xương, nhím gói lá dong … Món nào cũng độc đáo, thơm ngon do thịt nhím chắc, thơm, hầu như không có chất béo, hạ bì dày nhưng giòn.
Thịt chuột đồng
Người JE Triêng ở huyện Dakglei có đặc sản thịt chuột đồng, được chế biến chủ yếu thành hai món ăn là: thịt chuột nướng và Chuột khô trên gác bếp. Mùa lúa vàng ươm cũng như mùa chuột đồng béo ngậy, ngon nhất, người dân cũng màu mùa săn bắt chuột. Nhanh cuộn một đống rơm, nổi lửa lên thui trụi lông, theo cách này thịt chuột dậy mùi thơm và vẫn giữ hương thơm ngọt ngào.
Sau khi làm sạch lông, mổ bụng, lấy bỏ nội tạng, nhanh chóng rửa nước, xát muối qua tất cả con chuột và sau đó xiên que tre thẳng, nướng trên than củi cho vàng, dậy hương thơm. Ăn kèm với xoài chua, làm chén muối tiêu rừng, cay cay, rất thích hợp. Kiếm thêm ghi ít rau dớn rừng, đặt trong ống le, đổ một ít nước, nướng trên bếp rơm, chỉ cần một chút là có món ăn ngon lành.
Xem thêm: ẩm thực