Hiện nay, các nhà Đạo luật 2014 đã dành riêng một chương quy định quản lý của tòa nhà chung cư với nhiều điều kiện thực tế hơn. Tuy nhiên, việc giải quyết các vấn đề trong quản lý chung cư dường như vẫn còn tồn tại.
Bởi vì căn hộ bât động sản vẫn còn tồn tại ở nhiều hình thức từ căn hộ cao cấp giá cả phải chăng, thậm chí nhiều căn hộ là “khu ổ chuột, chuồng chim”, nhưng không có ai quản lý.
Theo bà Huệ, Quang Trung sống trong nhà chung cư, TP. Vinh, vấn đề quản lý chi phí không rõ trong các tòa nhà chung cư mới hiện trở lại nhưng cô phụ trách chỉ mất vài chục ngàn vệ sinh mỗi quý. Điều đó đã xảy ra một vài thập kỷ.
Bác Tâm, người có “thường trú” trong căn hộ trong hơn 40 năm, cho biết rằng các bác sĩ đã được giao các căn hộ ở đây như là một công nhân của nhà máy cọc sợi Vinh. Nhà máy phân bón được biết đến cho nhân viên và người lao động để mọi người di chuyển ở đây để sống. Vài tháng sau đó, một tuyên bố loại mới để thành lập tổ chức công đoàn và danh sách nhà máy sàn nhà công cộng, chung cư không có.
Trong thực tế, trường hợp của tòa nhà chung cư như trên hiếm và Nhà nước là không hợp pháp hóa bởi “bán nhà theo Nghị định 61”. Nhưng vấn đề quản lý vẫn không có gì thay đổi. Hiện nay, cả nước có khoảng 1.700 căn hộ cũ. Trong đó, toàn bộ báo động nhà cấp C, D đạt đến một trăm. Vì vậy, đối với loại căn hộ này, luật mới sẽ được áp dụng như thế nào?
Theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014, các chủ sở hữu can ho để tham gia thảo luận với phí bảo trì 2%, chi phí sẽ được duy trì trong tài khoản bị khóa cho đến khi hội đồng quản trị nhà chung cư được thành lập, nó sẽ được chuyển một lần nữa. Cụ thể, các hội đồng hoạt động theo mô hình công ty cổ phần Hội đồng quản trị công ty của giám đốc hoặc ban quản lý của hợp tác xã. Đặc biệt, chi phí và thù lao phải chung cư Hội nghị đã thông qua. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại rằng Luật mới vẫn còn rất khó khăn để áp dụng cho các hình thức quản lý căn hộ hiện đang tồn tại.
Phó Chủ tịch TP HCM Bất động sản Hiệp hội Nguyễn Văn Đức cho biết bốn loại mâu thuẫn tồn tại trong quản lý nhà chung cư hiện hữu, có sự mâu thuẫn giữa hội đồng quản trị và các nhà đầu tư; xung đột giữa người dân và các nhà đầu tư thuộc sở hữu tư nhân và công cộng; xung đột giữa người dân và hội đồng quản trị; mâu thuẫn giữa các thành viên hội đồng quản trị với nhau.
Trong thực tế, số tiền 2% phí bảo trì nhà chung cư chủ yếu là do các nhà đầu tư thu được, làm thế nào các chi phí của hầu hết người dân không tham gia, không được biết. Trong khi pháp luật không có hướng dẫn cụ thể, tài chính không minh bạch làm cho nhiều loại mâu thuẫn có thể phát sinh. Theo kết quả thử nghiệm trong 30 căn hộ Sở Xây dựng TP HCM thực hiện gần đây, có xảy ra tranh chấp căn hộ 8/30 về quyền sở hữu tư nhân, nói chung; 19/30 vi phạm xây dựng nhà chung cư; 15/26 nhà đầu tư căn hộ đã không bàn giao quỹ bảo trì 2% đối với chính quyền; 10/30 căn hộ không có giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà; đặc biệt là chung cư cao tầng 30/30 vi phạm an toàn của lưới điện.
Trong hội thảo về quản lý nhà chung cư tại thành phố Hồ Chí Minh do Sở Xây dựng vừa tổ chức, Phó Giám đốc Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Nguyễn Mạnh Khôi thừa nhận rằng luật mới sẽ được dễ dàng hơn cho việc xây dựng căn hộ sau này, cũng với sự tồn tại hiện nay trong vấn đề quản lý chung cư để giải quyết dần dần. Tại thời điểm này, Bộ sẽ tiến hành đào tạo quản lý cho các tòa nhà chung cư quản lý để giảm tình trạng nộp khiếu nại của họ và tìm ra phương án điều hành tốt nhất. Nhưng việc quản lý căn hộ vẫn còn là một vấn đề, không thể được giải quyết ngay lập tức.
Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới và khu vực có luật lệ riêng của nó liên quan đến quản lý chung cư như Ireland, Hồng Kông, Australia … Đặc biệt, sự kết hợp chủ sở hữu đã luôn luôn đóng một vai trò quan trọng trong nghị định hay luật được ban hành. Ví dụ, các quy định xây dựng Ireland phải có tiền để chi trả cho việc tân trang, cải tạo, dịch vụ tư vấn và bảo trì đột xuất … Các tiền chi là minh bạch và công khai. Thậm chí ở Hồng Kông, Luật quy định rằng, mỗi 3 tháng (hoặc ít hơn sẽ do các quyết định quản lý tòa nhà), thủ quỹ phải có một báo cáo ngắn gọn về thu nhập và chi tiêu, là công bố công khai tại nổi bật vị trí của tòa nhà trong vòng 7 ngày kể từ ngày sau tháng. Để làm điều này với Việt Nam cũng có thể là … giấc mơ rất xa!